بازرسی و صدور گواهی سلامت جرثقیل سقفی

در این مطلب که ارائه اختصاصی دیگری از دپارتمان آموزش شرکت بازرسی دکتر صنعت است، ابتدا با تعاریف، انواع  و اجزا جرثقیل های سقفی و دروازه ای آشنا می شویم. سپس برخی از فاکتور های مهم در انتخاب ، طراحی و ساخت و خرید جرثقیل سقفی بیان می گردد. توجه به این فاکتور ها در خرید جرثقیل سقفی و دروازه ای با قیمت مناسب و کارایی بالا نقش بسزایی دارد. در ادامه مفهوم گروه بندی و کلاس کاری جرثقیل های سقفی شرح داده می شود.  در بخش بعدی با برخی از سازندگان و مارک های معروف جرثقیل سقفی و دروازه ای آشنا می شوید. فیلم مراحل نصب و مونتاژ یک نمونه جرثقیل سقفی در قسمت بعدی نمایش داده می شود. برخی از مسائل ایمنی کار با جرثقیل های سقفی در ادامه بیان می گردد. آشنایی با استاندارد جرثقیل سقفی و بازرسی و صدور گواهی سلامت جرثقیل سقفی و دروازه ای در پایان مطرح می گردد.

جرثقیل سقفی (Overhead Crane  ) چیست؟

جرثقیل سقفی (Overhead Crane  ) یا همان جرثقیل های پل دار، یکی از انواع پرکاربرد جرثقیل در محیط های صنعتی و کارخانه هاست. به طور کلی جرثقیل های سقفی از دو ریل حرکت طولی موازی در طرفین و پل یا دیرک که در این فضا قرار دارد تشکیل شده است. قسمت بالابری و کالسکه و وینچ جرثقیل در فضای این پل جابجا می شود. اگر پل در یک یا دو طرف روی پایه هایی قرار گیرد، جرثقیل از نوع نیم دروازه ای یا دروازه ای خواهد بود.

انواع جرثقیل های سقفی:

به طور کلی جرثقیل های سقفی در دو مدل کلی تک پل و دو پل طراحی و ساخته می شوند. که در شکل تک پل حداکثر تناژ بالابری و Span  جرثقیل ( فاصله بین ریل های حرکت طولی ) پایین تر است. تقسیم بندی دیگر جرثقیل های سقفی به صورت رونشین و آویز است. که بر اساس محل قرار گیری کلگی حرکت طولی جرثقیل روی ریل های حرکت طولی تعیین می گردد. که در عکس انواع آن ها نمایش داده شده است.

 

انواع جرثقیل سقفی

انواع جرثقیل سقفی جفت پل

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


 

اجزای اصلی جرثقیل های سقفی به طور کلی عبارتند از:

پل یا تیرک جرثقیل: که کالسکه روی آن سوار شده و وزن بار را به کلگی ها منتقل می کند.

کالسکه: مجموعه وینچ، درام، موتور گیربکس، هدایت کننده سیم، لیمیت سوئیچ بار و چرخ های حرکتی عرضی روی این مجموعه قرار دارند که وظیفه بالابری بار بر عهده این جزء است.

ریل های حرکت طولی پل جرثقیل و حرکت عرضی کالسکه

موتور های حرکت طولی پل و عرضی کالسکه جرثقیل سقفی

تابلو برق و خطوط انتقال برق

چرخ ها و ضربه گیرها

لیمیت سوئیچ ها و قطع کن ها

ترمزها

مجموعه قلاب و سیم بکسل و قرقره ها

کلید فرمان و یا ریموت کنترل جرثقیل سقفی

عکس اجزا و قطعات اصلی جرثقیل های سقفی

قسمت ها و اجزا جرثقیل سقفی


 

برای انتخاب، سفارش و خرید جرثقیل سقفی به چه مسائلی باید توجه کرد؟

حال ببینیم چه نوع جرثقیل سقفی می تواند نیاز های کاری ما را برآورده کند.

وقتی قصد سفارش ساخت جرثقیل سقفی را دارید، ظرفیت بالابری، ارتفاع بالابری مورد نیاز و محدوده کاری قلاب ( حرکت عرضی ) مهمترین فاکتور هایی هستند که باید مد نظر قرار گیرند. ولی به این مسائل هم باید توجه کرد:

چه کاری را با این سیستم بالابری می خواهیم انجام دهیم؟ مثلا، می خواهیم تجهیزات آسیب پذیر یا خطرناک را جابجا کنیم یا فقط بار های کم خطر را از ماشین پیاده کنیم؟

جرثقیل سقفی بکار رفته، چگونه می تواند، ایمنی بالابری بارها و کارگران را افزایش دهد؟

در یک شیفت کاری چند بار از جرثقیل استفاده خواهد شد؟

بار بلند شده توسط جرثقیل، چقدر نیاز به جابجایی خواهد داشت؟

آیا جرثقیل سقفی نصب شده امکان جابجایی و انتقال به محل دیگری در کارخانه را خواهد داشت؟

قیمت جرثقیل سقفی و به شکل دقیق تر، هزینه طراحی، ساخت، نصب، بهره برداری و تعمیرات و نگهداری جرثقیل سقفی خریداری شده چقدر خواهد بود؟


 

چهار نوع کلی:

به طور کلی چهار مدل کلی از جرثقیل های سقفی ( بالاسری) وجود دارد. برای دیدن جزئیات بیشتر در مورد هرکدام روی عنوان آنها کلیک کنید.

۱٫ جرثقیل های سقفی پل دار و متحرک

این نوع جرثقیل روی سیستم ریلی که در طول سالن کارخانه تعبیه گردیده حرکت می کند و حرکت در سه محور طولی، عرضی و عمودی را ممکن می سازد. که معمولا تک پل یا دو پل هستند.

۲٫ جرثقیل دروازه ای

این نوع جرثقیل بسیار شبیه به جرثقیل سقفی کار می کند، با این تفاوت که کلگی حرکت طولی عموما هم سطح زمین حرکت می کند.  و پل روی دو پایه در طرفین نصب می گردد. اگر جرثقیل در یک سمت روی ریلی هم سطح زمین نیست نصب گردد ( مثلا روی دیوار) به آن نیم دروازه ای می گویند.

۳٫ جرثقیل بازویی و دیواری

این نوع جرثقیل از یک محور گردان و بوم تشکیل شده است که کالسکه و سیستم بالابری روی آن حرکت می کند. قسمت گردان می تواند روی یک دکل که روی زمین نصب شده، بگردد که در این صورت می تواند ۳۶۰ درجه چرخش داشته باشد و یا روی بخشی از سازه نصب گردد که معمولا تا ۱۸۰ درجه قابلیت چرخش خواهد داشت.

۴٫ منو ریل

این نوع از جرثقیل سقفی می تواند کاملا سفارشی ساخته شده و در صورت طراحی صحیح در جانمایی کارخانه، بسیار موثر بکار گرفته شود. دراین نوع جرثقیل، قلاب تنها در دو محور عمودی و در راستای دیرک منو ریل حرکت دارد. توصیه نمی شود که بار در محلی به جز زیر دیرک برداشته شود. اگر در جانمایی اولیه کارخانه محل نصب این نوع جرثقیل که عموما در خطوط تولید پیوسته و حمل مواد اولیه و خطوط رنگ و … کاربرد دارد، بدرستی طراحی گردد، اینگونه خطرات و ریسک ها نیز حذف می شوند.


استاندارد گروه کاری ( کلاس بندی ) جرثقیل چیست؟

یکی از مفاهیمی که در طراحی و بهره برداری جرثقیل های سقفی، بسیار اهمیت دارد، مفهوم گروه کاری جرثقیل سقفی است. به طور کلی، مفهوم گروه کاری جرثقیل به این معناست که دو جرثقیل با ظرفیت بالابری یکسان و طول دهانه ( SPAN ) برابر، می توانند در طراحی اجزا و قطعات متفاوت باشند. این تفاوت به این مساله بر میگردد که تا چه میزان از جرثقیل در حداکثر ظرفیت مجاز استفاده می شود و اینکه عملیات باربرداری چقدر در یک شیفت کاری تکرار می شود.

با کمک جدول زیر که از استاندارد CMAA ( انجمن سازندگان جرثقیل آمریکا ) گرفته شده است، این مفهوم گروه کاری جرثقیل سقفی را بیشتر توضیح می دهیم:

کلاس بندی جرثقیل سقفی گروه بندی انواع جرثقیل

همانطور که در که در این جدول مشاهده می کنید، مطابق استاندارد CMAA جرثقیل های سقفی در ۶ گروه کاری A,B,C,D,E,F تقسیم بندی می شوند.

ستون عمودی این جدول مقدار باری را که جرثقیل بر میدارد نشان میدهد. L1 برای باربرداری معمولا سبک و به صورت استثنایی تا حد بیشینه مجاز، L2 برای باربرداری عموما یک سوم  تا نصف ظرفیت بیشینه است و به ندرت بار تا حد بیشینه نیز برداشته می شود. L3، در این کلاس گاهی اوقات بار بیشینه مجاز برداشته می شود و عموما باری بین نصف تا دو سوم بیشینه ظرفیت مجاز. در کلاس باری آخر یعنی L4 معمولا بارهایی نزدیک به حداکثر ظرفیت مجاز باربرداری می شوند.

سیکل های بهره برداری هم بر اساس تکرار عملیات باربرداری در یک ساعت و یا متوسط زمان بهره برداری از جرثقیل سقفی در یک روز در چهار دسته N1 تا N4 تقسیم بندی شده اند.

استاندارد های مختلف در این حوزه شامل CMAA,FEM,ISO,HMI کلاس بندی مختلفی را برای خود دارند که مطابق این جدول هم پوشانی دارند.

overhead crane design calculations

حال با استفاده از این جداول و تعاریف ذکر شده، به طور مثال وقتی گروه کاری یک جرثقیل ۲m تعیین گردیده ( مطابق استاندارد، علاوه بر تناژ مجاز، گروه کاری جرثقیل سقفی نیز بایستی روی پل قابل رویت باشد ) بدین معناست که می توان از این جرثقیل در کلاس باری L1 وسیکل N3 یا کلاس باری L2 و سیکل N2 و یا کلاس باری L3 و سیکل N1 بهره برداری کرد. و نمی توان از آن در کلاس باری L4 یعنی باربرداری معمولا در حد ماکزیمم ظرفیت استفاده کرد.

در بحث طراحی هم با در نظر گرفتن این موارد ابتدا گروه کاری جرثقیل سقفی تعیین می گردد و بر این اساس فاکتور های ایمنی و استحکام اجزا و قطعات متفاوت خواهد بود.


فیلم مراحل نصب و مونتاژ جرثقیل سقفی:

در این فیلم مراحل نصب و مونتاژ جرثقیل سقفی دو پل رونشین با تناژ ۴۰ تن مشاهده می گردد. همانطور که مشاهده می کنید، ابتدا یک پل در محل خود قرار داده شده و کلگی دو سمت نصب می گردد. سپس پل دوم هم نصب گردیده و در انتها مجموعه کالسکه و وینچ بالابری و سایر اجزا جرثقیل سقفی نصب می گردد. در پایان با استفاده از وزنه های واتر بگ عملکرد جرثقیل سقفی تست می شود.

جهت مشاهده فیلم در کانال رسمی دکتر صنعت در آپارات روی این لینک کلیک کنید

 


ایمنی و بازرسی جرثقیل سقفی:

در این صفحه به مهمترین مسائل مربوط به ایمنی و بازرسی جرثقیل های سقفی و دروازه ای پرداخته ایم.

استاندارد جرثقیل های سقفی (ASME b30.2) و چک لیست جرثقیل سقفی در این صفحات قابل دانلود است.


– مراحل بازرسی و صدور گواهی نامه سلامت جرثقیل و لیفتراک چه هستند؟

  • درخواست مشتری مبنی بر انجام بازرسی فنی و ارسال مشخصات تجهیزات از قبیل نوع، مارک، مدل، تناژ و …
  • انجام بازرسی فنی توسط شرکت بازرسی مطابق با چک لیست های معتبر و بررسی قطعات و عملکرد تجهیز
  • ارائه گزارش کامل بازرسی فنی به تفکیک هر تجهیز و تایید یا عدم تایید کلیه قطعات
  • در صورت عدم وجود عیوب و مغایرت های حیاتی، انجام تست بار
  • در صورت عدم سلامت قطعات، تعیین فرصت جهت برطرف کردن موارد و سپس انجام تست بار ( LOAD TEST )
  • صدور گواهینامه سلامت

– تمایز خدمات شرکت بازرسی فنی دکتر صنعت؟

  1. بهره گیری از چکلیست های معتبر و بروز مطابق با آخرین ویرایش استاندارد های مرتبط
  2. تعهد به برنامه زمانی انجام خدمات و پیگری کلیه مراحل از سمت شرکت
  3. استفاده از مجربترین بازرسین حوزه فعالیت
  4. انجام بازرسی به صورت کامل از قطعات و اجزا و ارائه گزارش کامل و جزء به جزء
  5. رضایت مشتریان قبلی از خدمات صورت پذیرفته و اعتماد به این مجموعه

– سایر خدمات شرکت بازرسی فنی دکتر صنعت:

  • برگزاری دوره های آموزشی بازرسی و ایمنی انواع جرثقیل، لیفتراک، آسانسور های کارگاهی و ماشین آلات و …
  • صدور گواهینامه اپراتوری تاور کرین، جرثقیل متحرک، لیفتراک و…
  • دوره های آموزشی ریگری و علامت ده جرثقیل

جهت مشاوره با بازرسین شرکت با شماره ۸۸۸۰۱۶۷۶-۰۲۱ تماس بگیرید. ما در کنارتان هستیم


سایر مطالب پربازدید و مرتبط:

دانلود استاندارد جرثقیل های سقفی و دروازه ای، متحرک، تاورکرین و …

دانلود چک لیست های بازرسی فنی

فیلم های بازرسی و ایمنی و حوادث جرثقیل ها و لیفتراک

فیلم حادثه سقوط جرثقیل سقفی